Nếu "Mật mã Da Vinci" là một cú knock-out vào mặt các bí mật của Thiên Chúa giáo, thì Nguồn Cội là một cú bắt tay... căng thẳng giữa khoa học và tôn giáo - như hai ông hàng xóm nhiều năm không ưa nhau nay cùng ngồi uống trà, nhưng tay vẫn nắm chặt gậy dưới bàn.
Vẫn là Robert Langdon - giáo sư biểu tượng học trường Harvard, luôn bước đi như thể đang có deadline dí sau lưng - lần này tới Tây Ban Nha, nơi Gaudí, Dali và những giấc mơ siêu thực được đúc bằng đá và ánh sáng. Không còn những mật mã cổ xưa hay bản đồ giấu trong tranh, Langdon lần này đối mặt với một câu hỏi hiện sinh: Loài người xuất phát từ đâu - và sẽ đi về đâu - khi trí tuệ nhân tạo bắt đầu đặt câu hỏi ngược lại cho chúng ta?
Cốt truyện có gì hấp dẫn?
Một nhà khoa học thiên tài (kiểu Elon Musk + Steve Jobs trộn lại, thêm tí thần kinh) công bố sẽ tiết lộ một phát hiện "hủy diệt mọi nền tảng tôn giáo", rồi... chết ngay sau khi vào phòng họp báo. Còn lại một câu hỏi: điều gì ghê gớm đến mức phải bịt miệng vĩnh viễn?
Langdon, với bộ đồ vest không nhàu và đầu óc không ngủ, lại lên đường - lần này có thêm đồng hành là Ambra Vidal, giám đốc bảo tàng siêu sang, sắp cưới Thái tử Tây Ban Nha nhưng vẫn có thời gian đi trốn cùng Langdon trong các nhà thờ cổ, ga tàu ngầm bỏ hoang và các bảo tàng khổng lồ.
Khoa học vs Tôn giáo: Một trận đấu căng
Nguồn Cội không chỉ là một thriller. Nó là một cuộc đối thoại giữa AI và Đức Tin, giữa dữ liệu và trực giác, giữa cái đẹp logic của khoa học và vẻ mơ hồ đầy an ủi của tín ngưỡng.
Dan Brown lần này hơi "nghiêm túc" hơn bình thường, đưa vào truyện những đoạn hội thoại triết học mà đọc lên nghe như TED Talk gặp hội nghị Vatican. Nhưng thú thật là, với những ai từng nằm suy nghĩ giữa đêm về câu hỏi "ta từ đâu mà đến" thì đây lại là phần hấp dẫn nhất.
Langdon - vẫn lịch lãm nhưng đã bắt đầu... mệt
Ở tuổi này (Langdon chắc phải ngoài 50 rồi), anh vẫn chạy, nhảy, suy luận như sinh viên năm ba khoa nhân văn, nhưng người đọc sẽ cảm nhận được một sự chậm rãi, trầm tư hơn. Không còn nhiều những cảnh yêu đương "trong sáng", không còn quá nhiều plot twist kiểu Hollywood. Thay vào đó là một cảm giác suy tư, gần như thiền.
Cảm nhận cá nhân - Một ông bố mọt sách nghĩ gì?
Nếu ở tuổi 18, mình sẽ thấy Nguồn Cội hơi khó tiêu. Nhưng đọc ở tuổi 36, trong lúc con gái mình hỏi "Bố ơi, người đầu tiên là ai?", mình nhận ra Dan Brown đã viết một cuốn sách mà câu trả lời nằm giữa câu hỏi của đứa trẻ 5 tuổi và bài thuyết trình AI tự viết bằng ngôn ngữ lập trình thần học.
Là một người thiết kế, mình mê những đoạn miêu tả kiến trúc trong truyện - từ bảo tàng Guggenheim Bilbao đến Sagrada Familia - đều được mô tả như thể chính chúng cũng đang nói chuyện với bạn. Còn với một tay lập trình web bán thời gian như mình, đoạn AI Winston phân tích và sắp đặt cả vũ trụ như một chương trình... nghe khá "sexy".
Tóm lại: Nguồn Cội là gì?
Nó không phải là cuốn Dan Brown hay nhất, nhưng có thể là cuốn trưởng thành nhất. Không giật gân như Mật mã Da Vinci, không quá tối tăm như Hỏa Ngục, nhưng đủ chiều sâu để bạn đặt sách xuống và tự hỏi: "Nếu máy móc có thể trả lời mọi câu hỏi, liệu con người có còn cần tin vào điều gì nữa không?"
Mà đôi khi, câu hỏi quan trọng nhất không phải là "chúng ta đến từ đâu", mà là
"Ta sẽ kể câu chuyện của mình như thế nào?"