Tôi có một chiếc Kindle Paperwhite 3, đời 2015. Tôi mua nó vào năm 2018, khi người ta vẫn còn tranh cãi xem đọc sách giấy có "thật" hơn đọc ebook không, và khi Amazon chưa kịp lôi ra các phiên bản chống nước, màn to, hay tốc độ chuyển trang như chớp giật.
Nhưng tôi chọn nó - phần vì ví tiền, phần vì nó trông đủ đơn giản để tôi không bị phân tâm. Và rồi, gần 7 năm trôi qua, tôi vẫn chưa bỏ được thói quen sạc một tháng một lần, lướt ngón tay trên màn hình đen trắng, và thở dài nhẹ nhõm khi thấy dòng chữ "Your Kindle is ready" mỗi khi thức dậy cùng cốc Americano đá mát lạnh vào buổi sớm.
Nó không phải là chiếc máy đọc sách tốt nhất - nhưng là chiếc đáng tin nhất
Kindle Paperwhite 3 không chống nước. Không hỗ trợ màu mè. Không đọc được file EPUB gốc nếu không qua một vòng Calibre "chuyển kiếp". Màn hình đen trắng 6 inch với độ phân giải 300ppi ngày nay nghe có vẻ "bình thường", nhưng khi bạn mở nó lúc nửa đêm - ánh sáng dịu như ánh trăng hắt qua cửa sổ giấy - thì chẳng còn gì để chê trách.
Tôi từng để nó rơi xuống giường, nhét trong balo cùng cả ổ cứng, dây sạc và vài thứ linh tinh khác. Tôi từng mang nó đi Đà Lạt, Hội An, Phú Quốc - và cả vài buổi chiều mưa trong quán cafe ở 1 góc nhỏ nào đó của Sài Gòn. Lúc nào nó cũng lặng lẽ nằm đó. Không thông báo. Không mạng xã hội. Không update hệ điều hành mỗi sáng như một ông iPhone kiêu kỳ.
Tôi đã đọc gì trên nó? Gần như cả một phần cuộc đời
Tôi đọc lại Rừng Na Uy năm 36 tuổi, vào một đêm yên ắng khi vợ con đã ngủ say, còn tôi thì ngồi một mình với chiếc Kindle Paperwhite cũ kỹ. Màn hình đơn sắc hiện lên những đoạn văn quen thuộc, và tôi bỗng thấy nhớ cái tuổi 18 của mình đến lạ. Hỏa Ngục của Dan Brown thì là bạn đồng hành những đêm đầu làm cha - đọc dở dang từng chương, giữa tiếng con khóc và tiếng mình ngáp dài. Còn Sapiens, tôi đọc khi con gái bắt đầu hỏi: "Bố ơi, vì sao con người biết nói mà con gấu bông thì không?". Tôi cười, không biết trả lời sao, chỉ đánh dấu lại một đoạn rồi thầm nghĩ: "Lớn lên đọc chắc con sẽ hiểu, còn giờ thì để bố đọc nốt."
Tất cả những cuốn sách ấy - cùng những dòng highlight ngẫu hứng, vài ghi chú lủng củng của chính tôi từ nhiều năm trước - vẫn nằm yên trong chiếc Kindle nhỏ gọn, chưa từng than phiền hay hết pin giữa chừng. Mỗi lần mở lại, tôi như gặp một phiên bản khác của chính mình: trẻ hơn, mộng mơ hơn, và ngủ nhiều hơn. Giờ thì khác rồi. Tôi vẫn đọc, nhưng đôi khi phải dừng lại để trả lời một câu hỏi không có trong sách: "Bố Béo ơi, bố đang đọc gì vậy?"
Có lần, tôi đang đọc Thiên thần và Ác quỷ trong bệnh viện khi vợ sinh. Kindle đặt trên thành ghế nhựa, tôi đọc vài dòng, lại nhìn đồng hồ, rồi quay sang nắm tay cô ấy. Đó là lần đầu tiên tôi vừa làm cha, vừa không thể rời mắt khỏi một cuốn tiểu thuyết trinh thám. Langdon cứu Vatican, còn tôi học cách thay tã.
Kindle không có tuổi - chỉ có dấu vết thời gian
Góc màn hình trầy nhẹ. Vỏ sau xước lấm tấm và vài chỗ đã mòn bóng lên. Nút nguồn đôi khi phải nhấn hơi mạnh. Nhưng nó vẫn sống, vẫn mở, vẫn chứa hàng trăm cuốn sách mà tôi chưa kịp đọc, và hàng tá cuốn tôi từng đọc một nửa rồi bỏ, để rồi vài tháng sau quay lại và thấy… ồ, giờ mình hiểu rồi.
Kindle không rủ bạn xem video Tóp tóp. Không hiện popup thông báo khách dí deadline từ Da lô. Nó chỉ lặng lẽ mời bạn trở về với thế giới của câu từ - như một cánh cửa mở ra vũ trụ khác, nơi bạn không cần passcode, không cần kết nối internet, chỉ cần chút yên tĩnh và vài phút rảnh rỗi.
Lời cuối: Một chút công nghệ, một chút ký ức
Nếu bạn hỏi tôi, trong thời đại màn hình tràn viền và tai nghe chống ồn, món đồ công nghệ nào tôi vẫn giữ được lâu nhất - thì không phải điện thoại, không phải laptop, mà chính là chiếc Kindle Paperwhite 3.
Nó không cần khoe mình hiện đại. Nó chỉ cần nhắc bạn rằng: có những câu chuyện không bao giờ cũ, chỉ cần có người muốn đọc tiếp.