Có một sự thật đau lòng: The Lost Symbol không phải là cuốn nổi tiếng nhất trong loạt truyện về Langdon. Nhưng với mình, nó giống như một file cấu hình .env vậy - không ai thấy, không ai khoe, nhưng thiếu là toàn bộ hệ thống đổ bể.
Langdon - mặc vest đi khám phá hội kín
Ở Thiên thần và ác quỷ, Langdon như bị cuốn vào cơn bão cấp 12 của khoa học và tôn giáo. Ở Mật Mã Da Vinci, ông là thợ săn biểu tượng trong mê cung lịch sử. Nhưng ở Biểu Tượng Thất Truyền, Langdon giống như đang đi tìm một đoạn mã cổ đại bị xóa trong bản cập nhật lịch sử Hoa Kỳ - nơi các founding fathers như Washington hay Franklin từng âm thầm chơi một môn thể thao trí tuệ: hội kín.
Bối cảnh: Washington D.C. - một thành phố như bản thiết kế UI cấp cao
Brown có tài trong việc "render" một thành phố như đang load trong Unity: từng chi tiết kiến trúc, tượng đài, và khoảng cách giữa các địa điểm đều có ý đồ. Washington D.C. hiện ra không chỉ là thủ đô, mà như một bản vẽ ẩn chứa tri thức cổ xưa, được thiết kế tỉ mỉ như một ứng dụng theo chuẩn thiết kế phẳng (flat design), nhưng khi bạn bấm giữ thì hiện ra layer khác hẳn.
Mình đọc tới đoạn miêu tả Điện Capitol hay Đền thờ Lớn thì chỉ muốn... pause và mở Google Maps để tìm thử có cái icon nào bị ẩn sau bản đồ vệ tinh không.
Trí tuệ cổ đại và... triết học như pseudocode của vũ trụ
Biểu Tượng Thất Truyền xoay quanh khái niệm "Noetic Science" - một ngành khoa học nghe như tên framework nào đó giữa physics và metaphysics. Đọc đoạn này, mình thấy hơi như debug một đoạn AI training model: bạn không hiểu 100% nó hoạt động sao, nhưng biết chắc nó ảnh hưởng tới kết quả đầu ra.
Brown xoay quanh câu hỏi:
"Nếu suy nghĩ có thể ảnh hưởng đến vật chất, vậy liệu tư tưởng của nhân loại có thể… thay đổi tương lai không?"
Một câu hỏi to như chiều cao của cột Washington. Và cũng là thứ khiến mình nằm lăn trên ghế sofa suy ngẫm 15 phút, trước khi bị con gái đè lên hỏi:
"Bố ơi, não mình có xài được hết không?"
Ờ, chắc không, con ạ.
Mal'akh - phản diện như dark mode của nhân loại
Kẻ phản diện lần này không phải là kiểu giết người hàng loạt máu lạnh. Mal'akh là người mang vết thương tâm linh, là dark mode không tắt được của cuộc đời, là sản phẩm của một trí tuệ từng sáng - nhưng bị... corrupt.
Có cảm giác như hắn là một coder lỗi lạc nhưng chọn cài malware thay vì vá lỗi. Sức mạnh của hắn nằm không chỉ ở cơ bắp hay kế hoạch, mà ở niềm tin điên rồ rằng mình được chọn để đánh thức chân lý bị lãng quên.
Biểu tượng, mã hóa, và tôn giáo - những thứ không thể npm install được
Nếu bạn nghĩ tôn giáo và khoa học là hai thứ không đội trời chung thì Biểu Tượng Thất Truyền sẽ như một đoạn bridge pattern, cố gắng kết nối hai class cha: Faith và Knowledge.
Tác phẩm không thiên về hành động như các cuốn khác, mà thiên về triết lý và khám phá nội tâm - giống như bạn đọc document gốc bằng tiếng Hy Lạp vậy. Vừa căng, vừa... thốn.
Langdon không giải cứu thế giới. Ông giải mã ý nghĩa của nó
Kết thúc cuốn sách, mình không thấy "phê" kiểu giải được puzzle nào quá khủng. Nhưng mình lại thấy nhẹ nhõm - như vừa nghe bản nhạc không lời lúc code xuyên đêm. Có gì đó rất con người, rất... khiêm tốn, trong cách Brown bảo với ta rằng:
"Sự thật luôn nằm trước mắt. Chỉ là bạn có đủ thời gian và dũng cảm để nhìn vào nó hay không."
Kết: Biểu tượng thất truyền - hay chính là... con người hiện đại đang quên mất mình là ai
Sau khi gấp sách, mình ngồi nhìn con gái chơi trò "xếp chữ" bằng khối gỗ. Mỗi chữ cái, mỗi hình khối - cũng là một biểu tượng. Chúng chỉ đơn giản là vô nghĩa, cho đến khi ai đó nhìn thấy ý nghĩa trong chúng.
Cũng giống như những gì cuốn sách này làm: dạy ta đọc lại thế giới như một designer đọc hệ thống grid layout - mọi thứ đều có ý đồ, chỉ là bạn có nhìn ra không.